Kategoriler
Bilişim Linux Teknoloji

Manjaro Linux Türkçe Değerlendirme

Kuruduğum Arch Linux’lerin içerisinde en hızlısı diyebilirim. Kurulumu chakra kadar kolay ve kurulumun ardından nerdeyse windows 98 gibi açılış ve çalışma performansı var. Güncelleştirme ve sürüm yükseltme işlemleri octopi isimli program ile yapılıyor, çok kullanışlı ve kolay. Arch deneyimi yaşamak isteyenler için çalışan sürümü ile masaüstü ortamına erişebilir ve kurulum yapmadan da kullanabilirsiniz. LXDE, KDE, Cinnamon masaüstü ortamlarını kullandım ve başarılı buldum. Denemek isteyenler için Arch hakkında yazıları okuyabilirsiniz. Arch sistem kodlaması diğer bütün linux sistemlerden farklıdır ve hızlıdır. Yazılımlar daha hızlı çalışır sistem daha konforludur. Manjoro bu sistemi taban almış kendisine ve güzel bir tercih.

Kategoriler
Bilişim Linux Programlar Teknoloji

En çok kullanılan linux dağıtımları

Sıra Dağıtım Günlük
1 Linuxmint 3000
2 Debian 1800
3 Ubuntu 1700
4 OpenSUSEMageia 1100
5 Manjaro 1050
6 Fedora 1020
7 Elementary 880
8 Zorin 870
9 Centos 850
10 Arch 810

 

Linux dağıtımları arasında en çok tercih edilen linuxmint. Linuxmint bir debian ve ubuntu dağıtımıdır. Geliştirmelerini debian ve ubuntu üzerinde yapmaktadır. Listeyi incelediğimizde en çok dağıtım yapanların Debian tabanlı olduğunu görürüz. Bu demek oluyor ki bilgisayar kullanıcıları debian tabanlı sistemleri tercih ediyor. Geliştiriciler debian paket yapısının çok iyi olmasından dolayı geliştirmesinin daha kolay olduğunu ve bu yüzden tercih edildiğini beliritiyor. Linuxmint, ubunutu, debian, elementary, zorinOS ilk 10 a girmeyi başarmış.

Dördüncü sıradaki OpenSUSE ise rethat paket sistemini kullanıyor. Rethat paket sistemi kullanan diğer dağıtımlar fedora ve Centos. Bu durum paket sisteminin önemli bir tercih sebebi olduğunu gösteriyor. İlk olarak seçim yapacak olan kullanıcı hangi paket sistemini kullanacağına dikkat etmelidir. Çünkü paket sistemini değiştirdiğinde komutlarda değişecek ve zorlanacaktır. Debian tabanlı bir sistem kullanan bir kişi fedora kullanmaya ilk başladığında önce kodları öğrenmek durumundadır. Fakat .deb kullanan başka bir sisteme geçerse kodlar aynı kalacak bu yüzden alışması daha kolay olacaktır.

Kendi paket sistemini ve komutlarını kullanan dağıtımlar da vardır. Arch bunların arasında en belirginidir. Bunlara ana dağıtımlar diyebiliriz. Arch ın hızını ve kullanım kolaylığını görenler bazı yeni dağıtımların çıkmasına sebep olmuştur. Cinnarch, Antegros, Chakra bunlardan bazıları. Arch ilk defa linux kullanacaklar için çok zor bir sistemdir. Kurulumu neredeyse tamamen kodlarla yapılır ve grafik arayüze gelene kadar uğraştırır. Bu yüzden arch kullanmak isteyen kullanıcılara tavsiyemiz grafik kurulumu olan Manjaro veya Chakra gibi dağıtımları tercih etmeleridir. Kendilerini komut sistemine alıştırdıktan sonra Arch ana dağıtımını kurup kullanabilirler.

En ilginç bulduğum konulardan biride ana dağıtımların üzerine inşa edilen dağıtımların ana dağıtımdan daha kolay kullanımı ve özellikleri olmasıdır. Örneğin Ubuntunun kurulumu, kullanımı, yazılımları Debian dan daha gelişmiştir. Fakat bu Arch da böyle değildir. Arch ana dağıtımında neredeyse bütün uygulamalar son sürümünde iken Arch üzerine inşa edilen diğer dağıtımlarda sürümler daha eski olabiliyor. Örtüşme çok az.

OpenSUSE gibi rpm paketlerini (rethat) kullanıp kendi komut sistemini geliştirmiş dağıtımlar da ayrı bir katagoriyi oluşturuyor. Örneğin mageia RPM kullanırken komut sistemini URPMİ ile yapılandırıyor. OpenSUSE ise YAST komutunu kullanıyor. Bu anlattığımız RPM paketlerini kullanan dağıtımlarda genel bir kural gibi sanki. Fakat debian tabanlı dağıtımlarda komut sistemi sudo, apt-get yapısındadır ve neredeyse hiçbir dağıtımda değişmez. Debianın en çok dağıtımı yapılan linux sürümü olmasının sebebi bu olabilir.

Not: İstatistik tarihi, yazının güncellenme tarihidir.

Kategoriler
Bilişim Linux Programlar Teknoloji

Hangi Linux Dağıtımı Seçelim?

Zaman zaman linux dağıtımları arasında geçişler olur. Çünkü ücretsizdir ve istediğinizi istediğiniz zaman yükleyebilirsiniz. Hatta yüklemeden de kullanabilirsiniz. Peki seçim yaparken kullanıcılar nelere dikkat ediyor? Bakalım!

Daha sonraki yazılarda denediğimiz linux sürümleri için değerlendirmeleri paylaşacağımızı belirterek kullanıcı tercihlerine bakalım. Geçtiğimiz yıl linuxmint bir atılım yaptı (kullanıcıların teveccühüne nail oldu). 2000 civarı günlük artışı varken 4000 günlük dağıtım rakamlarına ulaştı. Sebebi çok açıktı aslında. Görsel olarak ve masaüstü kullanımında microsoft işletim sistemlerine yakınlık yarattı. Bu ubuntu nun gerilemesine veya yerinde saymasına sebep oldu. Bu arada günlük artış nedir onu anlatalım. Her gün internete bağlanan bilgisayar sayıları ölçülüyor ve bu bilgisayarların kullandıkları işletim sistemleri kontrol ediliyor (bir siteye bağlandığınızda kullandığınız işletim sistemi bağlandığınız siteye kimlik bilgisi gönderir (ben buyum der). Pek çok linux işletim sistemi dağıtımı yapılıyor ve bu dağıtımı yapanlarda ölçüm yapan sitelere dağıttıkları sayıları bildiriyor. Bu yöntemle gelen bilgiler de değerlendirmeye alınıyor. Son durumda linuxmint number one mageia ve ubuntu yakın kakipte.

Tercihler (kendinizden bilirsiniz, bakalım size ne kadar uyuyor)

Görsellik :

Görsellik iş görme açısından değil ama psikolojik açıdan önemli. Bakın psikoloji işin önüne geçti gibi görünüyor ama işin aslı öyle değildir. Psikoloji desteklenmediği zaman iş performansını düşürüyor. Beğenmediğiniz bir masaüstü ortamında çalışmak istemessiniz. Görsel olarak beğenmediğiniz bir site bile işinizi gördüğü halde sizden taktir toplamayabilir. Bu yüzden görsellik çok önemli.

Kurulum kolaylığı:

Kurulum zor bir işlem değil fakat her kullanıcının bilgisayar bilgisi aynı değil. Kullanıcı C drive nedir sda, sdb nedir, ntfs mi ext4 mü seçmeliyim sorularına cevap veremiyor olabilir. Bu yüzden kurulumda kullanıcıya en az soruyu soran, kurulumu otomatik olarak yapılandıran ve tabiki bu otomatik işlemleri yaparken veri kaybına neden olmayan bir yazılımı tercih edecektir.

Kurulum ve kurulum sonrası en az hata:

Bazı linux dağıtımları kurulum sonrasında sorunlarla karşılaşmanıza sebep olabilir. Örneğin kurulum ardından bazı uygulamalar çökerse, yanıt vermez duruma düşerse ve kullanıcı da terminali tam olarak kullanamıyorsa başka dağıtımı seçecektir.

Masaüstü ortamı:

Dağıtımlar birden fazla masaüstü ortamları destekleyebilirler. Desteklemeyebilirlerde pardus gibi. Bu durum kullanıcının tercihi en fazla etkileyen konulardandır. Kullanıcı dağıtımı indirmeden önce sevdiği masaüstü ortamını kullanıp kullanamayacağını merak eder ve sorgular. Eğer kullanamayacaksa o dağıtımı tercih etmez. Örneğin KDE ortamının işlemci ve RAM tüketimi diğer masaüstü yöneticilerinden daha fazladır. Sadece KDE destekleyen bir dağıtım işlemcisi veya ram i düşük kullanıcıları kaybeder. Çünkü işlemcisi ve ram i düşük makine kullanıcıları fluxbox, openbox, xface, lxde gibi masaüstü ortamlarını seçerler.

Uygulama bulunabilirlik:

Her uygulama, her dağıtımda çalışmayabilir. Kullanıcı en fazla uygulamanın çalıştığı sistemi tercih eder. Microsoft un en fazla kullanılan işletim sistemi olasının sebeplerinden biri budur. En fazla uygulama üretilen işletim sistemi de microsoft tur. İçinden çıkılamaz bir paradoks.

Güncelleme:

Kullanıcı ne sıklıkta güncelleme çıkıyor ve bu güncellemeler sistemi ne kadar destekliyor inceler. Bazı işletim sistemlerinin güncellemesi çok az çıkar bu yüzden çok az tercih edilirler. Bazıları bir kaç yıl dağıtım yapar sonra kaybolur. Hiç bir kullanıcı bir kaç yıl için işletim sistemi tercih etmez.

Kullanıcı tercihleri ve tavsiyeleri:

Pek çok kullanıcı diğerleri ne demiş’i merak eder ve araştırır. Diğerleri hangini tercih etmiş, memnuniyet oranları nedir, en çok tercih edilen neden ediliyor veya hiç sorgulamadan bu kadar insan bunu tercih ediyorsa diye düşünür fakat bu grup linux kullanıcıları arasında az bir oran teşkil eder. Çünkü, “sorgulamadan bu kadar insan bunu tercih ediyorsa” diye düşünüyor olsaydı Microsoft kullanırdı.

Kategoriler
Apple Bilişim Linux Programlar Teknoloji Windows

Linux Unity Web Player Sorunu ve Çözümü

Biliyorsunuz uygulama geliştiriciler ilk olarak yazılımlarını Microsoft işletim sistemleri için geliştiriyoror. Durum böyle olunca linux kullanıcılarıda zorlanıyor ve çözüm için farklı yollar arıyor. Unity web player internet browser (tarayıcı) üzerinden oyun veya uygulama çalıştırmanızı sağlıyor. Programın sitesini ziyaret ettik ve sadece microsoft ve apple işletim sistemleri için iki adet sürümü oladuğunu gördük. Peki linux sistemlerde bu uygulamayı çalıştıramazmıyız. Tabiki EVET! Hemen çözüme geçelim.

Wine isimli program Microsoft uygulamalarını linux üzerinde çalıştırmaya yarıyor ve kurulumu da çok kolay. Şayet ubuntu tabanlı bir linux kullanıyorsanız Ubuntu yazılım merkezinden wine programını taratıp buluyorsunuz ve bir kaç dakika içinde bilgisayarınıza yüklüyorsunuz. Ardından yine windows için üretimiş internet tarayıcılarından birini indirip wine programı aracılığı ile bilgisayarınıza yüklüyorsunuz. Diğer linux dağıtımları için www.winehq.orgadresinden programı indirip kurunuz. Wine windows için üretilmiş firefox, chrome, opera ve safari programlarını sorunsuz çalıştırıyor. Biz firefox kurduk ve üzerine unity web player programını ekledik sistem sorunsuz çalıştı. Bu şekilde sorun aşılmış oldu. Linux üzerinde çalıştırmak istediğiniz diğer windows uygulamalarını da aynı yolla linux sisteminize kurabilirsiniz.

Ayrıca oracle virtualbox ile linux işletim sisteminizin içerisine windows işletim sistemi veya apple işletim sistemi kurarark da sorunu aşabilirsiniz. Virtualbox kendi internet sitesi üzerinden indirilebilir ve ya yazılım merkezinizde ki sürümü kurularak kullanılabilir. Başka bir yazımızda bu konuyu detaylarıyla inceleyeceğiz.

Kategoriler
Bilişim Linux Teknoloji

Zorin-OS Türkçe Değerlendirme

Diğer yazılarımızda linux dağıtımlarının kurulum kolaylığı, kullanıcı tercihleri, değişik masaüstü ortamlarını anlatmıştık. Bu yazımızda yıldızı yükselmeye başlayan İrlanda dağıttımı olan Zorin_OS dağıtımı inceleyeceğiz.

kurulum kolaylığı olarak değerlendirmek çok gereksiz çünkü Ubuntu tabanlı olduğundan Mint gibi kurulumu Ubuntudan almış ve hiç bir geliştirme yapılmamış. Tek farklılık 3. parti yazılımları kendileri derlemişler ve sormadan yüklüyor.

Diğer bir dikkat çeken özelliği Wine uygulamasının üzerinde yüklü gelmesi ve demene sürümleri dahil yükleme olanağı tanıması. Ubuntu halen 1.3 verisyonunu öneriyor. Bunun yanısıra üzerinde yüklü gelen yazılım sayısı da yeterli düzeyde. Amaç olarak ise Microsoft kullanıcılarını linuxe ısındırma projesini sürdürmeleri. Görünüm olarak win7, xp ve mac seçimi yapılabilen sürümleri var. 7 € ödeyerek ilave yazılım desteği alabiliyorsunuz. Linux paralımı diye soruyorsunuz doğal olarak aslında bu ilk değil. Şuan sunucu (server) sürümleri var paralı redhat gibi. Kimse onlara ses çıkarmıyor. Masaüstü (desktop) sürümünde de paralı sürümler aslında rekabeti kızıştırabilir ve bu paralar ile yeni yazılımlar geliştirilebilir. Geliştirilen yazılımlar android de görüldüğü gibi microsoftu zorlayabilir ve daha kaliteli sistemler yapmaya ve yazılımlarına ücretsiz sürümler ekleme durumlarını doğurabilir. Bu açıdan bakıldığında küçük de olsa dağıtımlara maddi destek sağlamakta fayda var.

En çok merak edilen konu hız tabiki. Bu konuda Zorin çok başarılı. Gnome 3.2 ile harikalar başarmışlar. Pencere açılış hızları dosya yönetimi ve programların açılış ve uygulama hızları yeterli. Ubuntu tabanlı olduğundan bütün .deb paketlerini yükleyebiliyorsunuz. komut sistemi bire bir aynı olduğundan alışmakta zorluk çekmiyorsunuz. İşletim sistemi açılış hızı Ubuntu dan düşük ama sadece bir kaç saniye.

Burada küçük bir değinme yapmadan geçmek istemiyorum. Dil desteği ubuntu tabanlı olduğundan çok iyi olmalı diye düşünüyordum. Fakat kurulum ve kurulum sonrasında Türkçe olmadı menü ve uygulamalar. Eksik dil desteği uyarısı veriyor fakat dil yüklemesi yapmıyor. Sorunun nasıl aşılacağına gelince bir iki ayak oyunu yapmak durumunda kalıyoruz.

En kolay yöntem terminal açarak komut yazmak. Komutlarımız..

[php]sudo apt-get install language-pack-tr[/php]

[php]sudo apt-get install libreoffice-l10n-tr[/php]

Firefox için

[php]sudo apt-get install farifox-locale-tr[/php]

Terminal ile çözüm çok basit yukarıdaki kodları terminale yazarak şifre istediğinde şifre girmeniz yeterli. Fakat yönetim merkezinden (ayarlar) tıklama ile de sorunu çözebilirsiniz. Yazılım merkezi (Software Center) uygulaması ile de aynı kodları arattırarak kurulum yapabilirsiniz.

Önce System settings/ Language bölümüne girip add&remove language seçeneği ile Türkçe seçip kur diyoruz. Kurulum tamamlandığında apply system all deyip kurulumu tamamlıyoruz. Sürükle bırak yöntemi ile Kurduğumuz Türkçe seçeneğini English seçeneğinin üzerine çıkarıp, apply system all diyoruz. Fakat hiç birşey değişmeyecek. Değişikliği etkinleştirebilmek için sistemi yeniden başlatıyoruz. Bütün sistem Ubuntu ne kadar türkçe ise o kadar türkçe oluyor.

Zorin OS ile linux deneyimlerinizi artırabilmeniz ümidiyle.