kolay linux – klavyeci.com

Linux Dağıtımları Arasında Kurulum Kolaylığı

Linux en çok dağıtımı olan işletim sistemi. Durum böyle olunca seçim yapmakta zorlaşıyor. Bu yazıda hangi dağıtımın kurulumu nasıl yapılıyor ve daha kolay ona bakacağız. Hemen başlayalım.

Denediğimiz dağıtımlar; ubuntu, linuxmint, openSUSE, pardus, centos, fedora, archlinux, chakra linux, KahelOS, Debian, BackTrack 5, Ubuntu Studio, dream linux, mageia, papermint, antrix, manjaro.

1. Dağıtımların sitelerinden veya torrent den indirdiğimiz medyayı cd, dvd veya usb belleklere yazıdıralım. Usb kurulum daha sonraki yazılarımızda anlatılacak.

2. Yazdırdığımız medyadan bilgisayarımızı başlatalım. Açılışta sizi kurulum yöneticisi karşılasın istiyorsanız Ubuntu, pardus, openSUSE, debian, archlinux, mageia, centos tercih etmelisiniz. Fedora, BackTrack 5, Ubuntu Studio, KahelOS, mint ve chakra linux te işletim sistemi çalışmadan kurulum yapılamıyor.

3. Ben disk sisteminden anlamam disk sistemini işletim sistemi yapılandırsın diyorsanız en iyi openSUSE. Çünkü en iyi disk yapılandırmasını takılı diske göre uyarlıyor. Örneğin 60 GB bir diskiniz var. Bunun yaklaşık 10 gb bölümünü root, 20 gb bölümünü home, kalan kısmınıda serbest bölüm olarak düzenliyor ve açılışta otomatik bağlanmasını sağlıyor. Diğer dağıtımlarda bu özellik yok. Örneğin ubuntu otomatik yapılandırmada RAM miktarınız kadar swap ayırıyor kalan diskin tamamını tek disk olarak yapılandırıyor. Fakat sistemi takrar kurmak istediğiniz de bu sistem sizi zorlar. Home bölümü ayrı olsaydı sadece root klasörünü yeniden düzenler home disk bölümünü yine home olarak kullanırdınız. Kurulum sırasında hiçbiri home işaretli sürücüyü biçimlendir demediğiniz sürece dosya sistemini bozmuyor.

4. Ben kodları bilmiyorum grafik arayüz bana yardım etsin, fare ile işaretleyerek kurulumu yapayım diyorsanız debian, arch ve centos size göre değil. Grafik kurulumlarında nadir de olsa kod lazım olabiliyor. hata yaparsanız bilgileriniz hasar görebilir. Kurulumu yanlış yapabilirsiniz. Grafik arayüzü en başarılı sistem ise ubuntu. Her ayrıntı düşünülmüş. Ağ yapılandırması, disk bölümleri, kullanıcı ve parola ayarları kurulum sırasında yapılabiliyor. KahelOS, chakra linux grafik arayüzde disk yapılandırması bölümünü iyi yapamamış. Disk yapılandırmasını kendine bırakırsanız istemediğiniz sonuçlar doğurabilir.

5. Hızlı bir kurulum olsun diyorsanız arch linux, centos ve debian sizin için. Çünkü grafik arayüze gerek yok ben kodları bilirim diyorsunuz. Kodlarınızı yazın ve kurulumunuz 10 dakikada bitsin. Bu aradan en uzun kurulum openSUSE. SSD disk kurulumu yapmamıza karşın yaklaşık 40 dakika sürmüştür.

6. Backtrack, zorin OS, ubuntu studio ve mint Ubuntu dan kopan parçalar olduğundan kurulumları ubuntu ya benzer fakat hiçbiri ubuntu kadar kolay kurulabilir değil. Örneğin mint masaüstü ortamı görünmeden kurulumu yapılamayan bir dağıtım. Backtrack ta öyle. Bence kurulum için masaüstü ortamının çalışmasına gerek yok. Fakat denemek istiyorsanız bu bir avantaj.

7. Dream linux. dağıtımlar arasında en çok ilgimi çeken sistem oldu. Kurulumu kolay, grafik arayüzü çok başarılı. Ram ve işlemci isteği düşük. Fakat dil desteği biraz zayıf. Bu benim için sorun değil diyorsanız denemeye değer.

Son olarak temel bilgisayar bilgigisine dahip bir kullanıcı önce Ubuntu, mint, openSUSE, Pardus gibi bir dağıtımı kullanarak kendini geliştirebilir. Özgürlüğe ilk adımını atabilir. İleriki dönemlerinde zaten merak saracak ve arch, centOS, backtrack neymiş bir bakalım diyecektir. Özellikle de farklı masaüstü ortamlarını denemek isteyecektir. Gnome, kde, xface, lxde, fluxbox, Enlightenment, mate/cinnamon?

Zorin-OS Türkçe Değerlendirme

Diğer yazılarımızda linux dağıtımlarının kurulum kolaylığı, kullanıcı tercihleri, değişik masaüstü ortamlarını anlatmıştık. Bu yazımızda yıldızı yükselmeye başlayan İrlanda dağıttımı olan Zorin_OS dağıtımı inceleyeceğiz.

kurulum kolaylığı olarak değerlendirmek çok gereksiz çünkü Ubuntu tabanlı olduğundan Mint gibi kurulumu Ubuntudan almış ve hiç bir geliştirme yapılmamış. Tek farklılık 3. parti yazılımları kendileri derlemişler ve sormadan yüklüyor.

Diğer bir dikkat çeken özelliği Wine uygulamasının üzerinde yüklü gelmesi ve demene sürümleri dahil yükleme olanağı tanıması. Ubuntu halen 1.3 verisyonunu öneriyor. Bunun yanısıra üzerinde yüklü gelen yazılım sayısı da yeterli düzeyde. Amaç olarak ise Microsoft kullanıcılarını linuxe ısındırma projesini sürdürmeleri. Görünüm olarak win7, xp ve mac seçimi yapılabilen sürümleri var. 7 € ödeyerek ilave yazılım desteği alabiliyorsunuz. Linux paralımı diye soruyorsunuz doğal olarak aslında bu ilk değil. Şuan sunucu (server) sürümleri var paralı redhat gibi. Kimse onlara ses çıkarmıyor. Masaüstü (desktop) sürümünde de paralı sürümler aslında rekabeti kızıştırabilir ve bu paralar ile yeni yazılımlar geliştirilebilir. Geliştirilen yazılımlar android de görüldüğü gibi microsoftu zorlayabilir ve daha kaliteli sistemler yapmaya ve yazılımlarına ücretsiz sürümler ekleme durumlarını doğurabilir. Bu açıdan bakıldığında küçük de olsa dağıtımlara maddi destek sağlamakta fayda var.

En çok merak edilen konu hız tabiki. Bu konuda Zorin çok başarılı. Gnome 3.2 ile harikalar başarmışlar. Pencere açılış hızları dosya yönetimi ve programların açılış ve uygulama hızları yeterli. Ubuntu tabanlı olduğundan bütün .deb paketlerini yükleyebiliyorsunuz. komut sistemi bire bir aynı olduğundan alışmakta zorluk çekmiyorsunuz. İşletim sistemi açılış hızı Ubuntu dan düşük ama sadece bir kaç saniye.

Burada küçük bir değinme yapmadan geçmek istemiyorum. Dil desteği ubuntu tabanlı olduğundan çok iyi olmalı diye düşünüyordum. Fakat kurulum ve kurulum sonrasında Türkçe olmadı menü ve uygulamalar. Eksik dil desteği uyarısı veriyor fakat dil yüklemesi yapmıyor. Sorunun nasıl aşılacağına gelince bir iki ayak oyunu yapmak durumunda kalıyoruz.

En kolay yöntem terminal açarak komut yazmak. Komutlarımız..

[php]sudo apt-get install language-pack-tr[/php]

[php]sudo apt-get install libreoffice-l10n-tr[/php]

Firefox için

[php]sudo apt-get install farifox-locale-tr[/php]

Terminal ile çözüm çok basit yukarıdaki kodları terminale yazarak şifre istediğinde şifre girmeniz yeterli. Fakat yönetim merkezinden (ayarlar) tıklama ile de sorunu çözebilirsiniz. Yazılım merkezi (Software Center) uygulaması ile de aynı kodları arattırarak kurulum yapabilirsiniz.

Önce System settings/ Language bölümüne girip add&remove language seçeneği ile Türkçe seçip kur diyoruz. Kurulum tamamlandığında apply system all deyip kurulumu tamamlıyoruz. Sürükle bırak yöntemi ile Kurduğumuz Türkçe seçeneğini English seçeneğinin üzerine çıkarıp, apply system all diyoruz. Fakat hiç birşey değişmeyecek. Değişikliği etkinleştirebilmek için sistemi yeniden başlatıyoruz. Bütün sistem Ubuntu ne kadar türkçe ise o kadar türkçe oluyor.

Zorin OS ile linux deneyimlerinizi artırabilmeniz ümidiyle.